Fout in De Zevende Dag: vaccins zorgen niet voor hoge sterftecijfers in Israël.

De landen die al het meest gevaccineerd hebben, hebben ook de hoogste sterftecijfers. Dat zei dr. Hilde De Smet in De Zevende Dag van 14 februari. Voor haar is dat reden genoeg om de vaccinatie voorlopig te stoppen en eerst een onderzoek te doen. Maar stoppen met vaccineren brengt natuurlijk ook mensenlevens in gevaar. En vooral: de hogere sterftecijfers komen door een derde coronagolf. Vaccinatie doet de cijfers juist dalen.

19 februari 2021

factcheck gezondheid covid19

Hilde De Smet is geen vaccinoloog

Het is belangrijk om te vermelden dat De Smet niet dezelfde ervaring heeft als Pierre Van Damme. Ze is opgeleid als huisarts en is drijvende kracht achter Docs4OpenDebate. Maar in de column van de Nieuwsombudsman van VRT kon u lezen dat De Smet geen wetenschappelijke artikels publiceert over vaccinologie. Daarnaast kwam ze al eerder aan bod in een factcheck van Factcheck.Vlaanderen waarin bleek dat ze foute informatie verspreidt over mondmaskers. Van Damme is vaccinoloog en werkt aan de Universiteit Antwerpen bij het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties.

Open brief van Docs4OpenDebate bevat onwaarheden

In het debat verwijst De Smet naar een open brief van Docs4OpenDebate. Die open brief werd al eerder gefactcheckt door VRTNWS. Daaruit blijkt dat op enkele beweringen niets valt aan te merken maar dat sommige, andere stellingen gewoon niet kloppen. Zo prijzen ze het controversiële geneesmiddel hydroxychloroquine aan, trekken ze de veiligheid van mondmaskers in twijfel en doen ze foute uitspraken over de mortaliteit van COVID-19.

Weinig ernstige gevallen in studies Pfizer

Ook zegt De Smet dat er in de studies van Pfizer 3 ernstige gevallen van COVID-19 in de placebogroep werden waargenomen terwijl er eigenlijk 10 ernstige gevallen waren. Het ging om 1 persoon in de gevaccineerde groep en 9 in de placebogroep.

Daarnaast klopt het wel dat dit nog steeds een kleine groep mensen is om de werking van het vaccin op te baseren. De participanten hadden in de studie totaal geen antistoffen. Daaruit zou je kunnen afleiden dat het om mensen ging die oppasten en zich goed aan de regels hielden en dat daardoor ook weinig mensen ziek werden. Daarnaast zijn er tijdens de klinische studies geen ernstige veiligheidsproblemen vastgesteld bij de gevaccineerden. Dat toont wel aan dat het vaccin veilig is en dat is ook een belangrijk resultaat.

Coronacijfers gedaald in Israël

Tijdens het debat claimt De Smet dat de mortaliteit in Israël nog nooit zo hoog is geweest sinds de vaccinaties begonnen. Nochtans is in Israël 31% van de bevolking volledig gevaccineerd. Professor Van Damme kadert deze claim en zegt dat bij 65-plussers hospitalisaties dalen. Dat wordt ook bevestigd in de reportage van Terzake.

Op deze grafieken van de John Hopkins Universiteit kan u ook zien dat het aantal gevallen steeds daalt in Israël. De mortaliteit kende zeker een piek door de derde golf. Maar de grafieken tonen aan dat eens een belangrijk deel van de bevolking gevaccineerd is, er steeds minder mensen sterven aan het coronavirus. Ook het aantal besmettingen daalt, dat kan u zien in de bovenste grafiek. Ook de grafieken van de WHO bevestigen die daling.

Besmettingscijfers COVID-19 Israël, JHU
 Mortaliteitscijfers COVID-19 Israël, JHU
Ook in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Arabische Emiraten een daling

De daling geldt trouwens ook voor het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Arabische Emiraten. Dat zijn de twee landen die Israël opvolgen met meeste vaccinaties. De daling kan u ook zien in de onderstaande grafieken van John Hopkins. In de bovenste grafiek zijn de dagelijkse overlijdens van het Verenigd Koninkrijk afgebeeld. De onderste grafiek toont de dagelijkse overlijdens in de Verenigde Arabische Emiraten. De grafieken van het WHO tonen de daling ook aan. In beide landen is het aantal besmettingen ook gedaald.

Mortaliteitscijfers COVID-19 VK, JHU
 Mortaliteitscijfers COVID-19 VAE, JHU
Daling als gevolg van de maatregelen

Hilde De Smet stelt ook dat de positieve gevolgen van de maatregelen misschien niet door de maatregelen zouden zijn. Ze haalt aan dat de Viral Replication Rate of de virus replicatiesnelheid al dalende zou geweest zijn voor de lockdown inging. De virus replicatiesnelheid is een schatting die laat zien hoe snel het virus zich verspreidt. Sciensano toont in het wekelijkse bulletin een grafiek met de reproductiewaarden. In die grafiek is een sterke daling te zien in oktober, de lockdown ging in op 30 oktober. De waarden worden ook getoond in het dashboard met epidemiologische informatie over het coronavirus.

Replicatiesnelheid alleen is niet voldoende om situatie in te schatten

Maar om de volledige situatie te begrijpen is het niet voldoende om maar naar één waarde te kijken. Op het COVID-19 dashboard van Sciensano is een duidelijke piek te zien in de cijfers in oktober. Op 30 oktober kwam er de verstrengde lockdown en sindsdien zijn de cijfers fors gedaald.

Het klopt dat de besmettingscijfers al licht daalden in de week voor de lockdown. Maar dat had ook te maken met het feit dat er al verstrengingen waren en dat er minder werd getest. Zo moest de horeca sluiten op 19 oktober en werden knuffelcontacten beperkt tot 1 persoon. De maatregelen lijken dus wel hun effect te hebben. Factcheck.Vlaanderen publiceerde trouwens al eerder een factcheck waarin werd geschoven met de maatregelen om te bewijzen dat de cijfers “vanzelf” daalden.

De verklaringen van Hilde De Smet zijn niet juist

De doden in Israël zijn niet het gevolg van de vaccinatie, sinds een belangrijk deel van de bevolking gevaccineerd is daalt het aantal doden en de replicatiesnelheid is niet voldoende om de pandemie te kaderen. De uitspraken van Hilde De Smet in De Zevende Dag zijn dus niet correct.

Ze werd al eerder betrapt op foutieve uitspraken. Zo werden haar beweringen over de mondmaskers al gecheckt door Factcheck.Vlaanderen en schreef VRT NWS al een factcheck over de open brief van Docs4OpenDebate.

Geraadpleegde Bronnen

Saar Van Olmen

Saar is studente journalistiek aan de KULeuven. Eerder behaalde ze al een master in de taal- en letterkunde (Engels en Spaans) aan de Universiteit van Antwerpen. Ze liep ook al stage bij productiehuis De chinezen en bij de nieuwsombudsman van VRT NWS. Ze is actief bij Factcheck.Vlaanderen sinds januari 2021.

 
Lees ook...
jan 2023

Geen aanwijzing voor hoger risico op overlijden na Covid19-vaccinatie, integendeel

mrt 2022

Vaccinatieverplichting in Oostenrijk tijdelijk opgeschort

aug 2022

Statistieken over overlijdens in Engeland uit context gehaald

aug 2021

De coronavaccins leiden niet tot ernstigere ziekte en voorkomen het ontstaan van varianten