12 feb

Nee, foto toont geen IS-executies op stadsplein van Hama in Syrië

factcheck

Op 8 December valt het regime van Syrische president Assad. In de nawee staat het internet bol van speculaties. IS zou leden van het Assad-regime te Hama gefusilleerd hebben op het stadsplein van Hama voor duizenden toeschouwers. Dat klopt niet: de twee foto’s die de executies zouden illustreren, spelen zich af op verschillende locaties. Er vonden geen executies plaats op het stadsplein.

12 feb

Wappert de IS-vlag opnieuw in Syrië?

explainer

Na de val van het Assad-regime in Syrië duiken verschillende filmpjes rond op X waarop een stoet militairen met geheven IS-vlaggen te zien is. Wat is het verhaal achter de beelden?

11 feb

Nee, de omvormer van zonnepanelen veroorzaakt geen gevaarlijke straling

factcheck

Volgens een virale video veroorzaakt de energieverwerking bij zonnepanelen gezondheidsrisico’s.  Maar dat kan enkel wanneer er een extreem magnetisch veld uit voortkomt. Bij een goede installatie voor zonnepanelen is het veld daar niet sterk genoeg voor. Plaatsers en netbeheerders moeten zicht aan limieten houden die de blootstelling beperken.

6 feb

Ja, video toont herders die paarden drogeren op pelgrimsroutes in India

factcheck

Op sociale media circuleert een filmpje waarin twee mannen een joint geven aan een paard. De beelden zijn echt en dateren van 2023. Het speelt zich af in Noord-India. Daar blijkt het drogeren van paarden langs toeristische trekroutes niet ongebruikelijk.

6 feb

Nee, Nederlandse minister zei niet dat Covid19 een militaire operatie was

factcheck

Uitspraken van de Nederlandse minister van volksgezondheid Fleur Agema (PVV) tijdens een debat in de Tweede Kamer gingen viraal op sociale media en alternatieve blogsites. Ze zou bekend hebben dat Covid19 een militaire operatie was, geleid door de NAVO. Maar het gaat om een verkeerde interpretatie: Agema vermeldde NAVO-verplichtingen in de context van weerbaarheid bij militaire dreigingen. Haar uitspraken gingen niet over Covid19.

24 jan

Kettingmail deelt verkeerde informatie over huizen van Marokkaanse Belgen

factcheck

In een kettingmail wordt beweerd dat Marokkanen via een ingewikkeld banksysteem eenvoudig huizen kunnen kopen, verhuren en met winst doorverkopen. Het verhaal wordt al jaren gedeeld, maar het klopt niet. In België stuiten dergelijke constructies op strenge regelgeving, zoals de anti-witwaswetgeving en het Woninghuurdecreet. Bovendien werken veel banken in Arabische en islamitische landen volgens een renteloos systeem, waarbij winst op leningen net als zonde wordt beschouwd.

20 jan

Nee, spinazie is niet dodelijk

factcheck

"Spinazie is dodelijk," zo waarschuwt een bericht op Instagram. Spinazie bevat namelijk veel oxalaat. Ons lichaam breekt deze stof gewoon af. Maar bij bepaalde medische aandoeningen kan te veel oxalaat gezondheidsproblemen met zich meebrengen, zoals nierstenen. In de medische wereld werd echter nog nooit een dodelijke portie spinazie vastgesteld.

14 jan

Geen bewijs dat het eten van zeemosgel zorgt voor een zuivere huid

factcheck

Op TikTok raden verschillende influencers aan om dagelijks een lepel zeemosgel te eten als remedie tegen acne. Maar voorlopig is er geen wetenschappelijk bewijs dat deze gel helpt voor een zuivere huid.

10 jan

Huidige klimaatverandering veroorzaakt door de mens, ook al beweert oude video iets anders

factcheck

In een videoclip op sociale media beweert de gewezen Amerikaanse weerman John Coleman dat de mens geen invloed heeft op klimaatveranderingen. Deze uitspraak klopt niet. Want een toename van broeikasgassen veroorzaakt de huidige klimaatverandering. En die stijging is het gevolg van menselijke activiteiten.

9 jan

Factchecken en free speech gaan hand in hand

nieuws

Op 7 januari kondigde Mark Zuckerberg aan om de samenwerking tussen Meta en factcheckers in de Verenigde Staten stop te zetten. Het is afwachten of het bedrijf ook in Europa de samenwerking zal uitdoven. De beslissing en de manier waarop die werd gecommuniceerd, doet heel wat stof opwaaien.

dec 2024

Ja, bijna een derde van de vrouwen in België ervaarde ooit partnergeweld

factcheck

Naar aanleiding van de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen deelden verschillende politici opvallende cijfers die de omvang van dit geweld onderstrepen. Deze factcheck gaat na in hoeverre deze cijfers kloppen.

dec 2024

‘Ja, te veel magnesium werkt laxerend’: zes beweringen over magnesiumsupplementen

factcheck

Op TikTok prijzen influencers magnesium in allerlei vormen en kleuren aan. Supplementen zouden redding bieden bij een heleboel gezondheidsklachten. Voor veel van deze positieve effecten bestaat echter geen bewijs. Wel helpt magnesium ons lichaam bij vermoeidheid en spierklachten. Maar gezonde mensen krijgen al voldoende magnesium binnen via normale voeding. Supplementen zijn enkel nodig als een dokter het voorschrijft.

dec 2024

Geen bewijs dat 40% van de zorg bestaat uit papierwerk

factcheck

Volgens Koen Daniëls en Els van Doesburg (N-VA) spendeert het zorgpersoneel een groot deel van haar tijd aan administratie: “40% van de tijd zijn ze bezig met papier en niet met zorg.” Het cijfer is afkomstig van Zorgnet-Icuro. Zij haalden het uit een masterscriptie uit 2021. Daarbij vulden 23 werknemers uit een afdeling in het Jessa ziekenhuis een vragenlijst in. Maar representatieve cijfers voor de Vlaamse zorg zijn niet beschikbaar.

dec 2024

Vergelijking tussen opbrengst ‘kleine belasting’ en VN-klimaatfonds gaat mank

factcheck

Naar aanleiding van de klimaattop stelde Greenpeace dat een kleine belasting op zeven olie- en gasbedrijven 2000% meer zou opleveren dan het klimaatfonds van de VN. Dat klopt, althans op basis van de huidige cijfers. Want het VN-fonds staat nog maar in de beginfase en kan dus nog wijzigen. Experten twijfelen bovendien aan de haalbaarheid van de ‘kleine’ belasting, die 10% tot 100% van de bedrijfswinsten zou omvatten.