Deodorants met aluminium en parabenen zijn veilig bij normaal gebruik

Een YouTube-video waarschuwt voor “giftige dingen” die we allemaal zouden gebruiken. Zo zouden chemische deodorants die aluminium en parabenen bevatten je hormonen kunnen verstoren. De YouTuber raadt daarom aan om te kiezen voor natuurlijke deo, bijvoorbeeld op basis van sheaboter en houtskool. Maar klopt deze bewering?

Aluminium om zweten te verminderen en parabenen om houdbaarheid te verlengen

Wanneer zweet wordt afgebroken door bacteriën, kan dit geur veroorzaken. Deodorants bevatten daarom bijna altijd een parfum om deze zweetgeur te verbergen. Er bestaat ook anti-transpirante deodorant, die de vorming van zweet vermindert. Aan anti-transpirante deodorants worden vaak aluminiumzouten toegevoegd. Deze chemicaliën blokkeren namelijk de zweetklieren, waardoor de vorming van zweet wordt tegengegaan.

Om de houdbaarheid van deodorant te verlengen, worden conserveermiddelen toegevoegd. Conserveermmiddelen gaan namelijk de groei van schimmels en bacteriën tegen. Een van de soorten conserveermiddelen die gebruikt worden in deodorant zijn parabenen. Het zijn deze stoffen waarvan de YouTuber beweert dat ze de hormonen zouden verstoren.

Sommige parabenen hebben een hormoonverstorende werking

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) definieert hormoonontregelaars als stoffen of mengsels van stoffen die één of meer functies van het hormoonsysteem verstoren en als gevolg daarvan schadelijke gezondheidseffecten veroorzaken. Op de lijst met stoffen die als hormoonverstoorders zijn geïdentificeerd en wettelijk goedgekeurd binnen de EU is een bepaald parabeen, namelijk butylparaben, terug te vinden. Aluminium is niet terug te vinden op deze lijst.

“Laboratoriumonderzoek heeft aangetoond dat sommige parabenen een zwakke oestrogene werking hebben, wat betekent dat ze het effect van het vrouwelijke hormoon oestrogeen kunnen nabootsen”, vertelt professor Dirk Devroey van de faculteit Geneeskunde en Farmacie aan de VUB. Maar deze werking van parabenen is beduidend zwakker dan die van het natuurlijk vrouwelijk hormoon oestradiol.

Onvoldoende bewijs dat de meest gebruikte parabenen hormoonverstorend werken

Daarnaast haalt professor Devroey aan dat het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in 2018 een literatuuronderzoek voerde naar de hormoonverstorende effecten van de drie meest gebruikte parabenen. Het RIVM concludeerde hier dat er op basis van de beschikbare informatie onvoldoende bewijs is om te bepalen of deze parabenen daadwerkelijk hormoonverstorend werken bij dieren of mensen. Daarnaast merken ze op dat de blootstelling van consumenten aan deze parabenen lager lijkt te zijn dan de hoeveelheid waarbij gezondheidseffecten kunnen worden verwacht.

Deodorant moet voldoen aan regels

Alle ingrediënten van cosmeticaproducten moeten namelijk voldoen regels. Zo zijn in de Europese Cosmeticaverordening maximale hoeveelheden voor de verschillende parabenen vastgesteld. Op de site waarzitwatin van het RIVM wordt daarom geconcludeerd dat producten met parabenen bij normaal gebruik, dit wil zeggen als je het product gebruikt zoals op het etiket beschreven staat veilig zijn. Dit bevestigt ook professor Adrian Covaci van het departement farmaceutische wetenschappen aan de UAntwerpen. “Eigenlijk worden parabenen gebruikt in cosmetische producten in concentraties die geen gezondheidsproblemen veroorzaken”, zegt professor Covaci. “Sommige mensen kiezen ervoor om parabenen te vermijden uit bezorgdheid over mogelijke gezondheidseffecten, maar er is geen wetenschappelijke consensus dat parabenen schadelijk zijn”.

Deodorant is veilig bij normaal gebruik

Hetzelfde geldt voor deodorant met aluminiumzouten. Hoewel dit geen hormoonverstorende stof is, wordt online soms beweerd dat aluminiumzouten het afvoeren van afvalstoffen uit je lichaam verstoren of zelfs borstkanker zouden veroorzaken. Maar ook hiervoor is er geen wetenschappelijk bewijs.  “De Hoge Gezondheidsraad van België heeft de toxiciteit van aluminium onderzocht en stelt dat aluminium over het algemeen weinig giftig is voor mensen”, zegt professor Devroey. Toch wordt door de Hoge Gezondheidsraad aangeraden voorzichtig om te gaan met het gebruik van deodorant of anti-transpirant die aluminium bevat en het bijvoorbeeld niet te gebruiken op een beschadigde huid of vlak na het ontharen.

De Europese Cosmeticaverordening legt bovendien ook de veiligheidseisen van deodoranten vast. Bij normaal gebruik is deodorant dus veilig.

Conclusie

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat deodorants met parabenen of aluminium de hormonen verstoren. Sommige parabenen hebben een zwakke oestrogene werking, maar bij normale blootstelling zijn geen schadelijke effecten aangetoond. Aluminiumzouten zijn geen hormoonverstoorders en er is geen bewijs dat ze schadelijk zijn. Daarnaast moeten deodorants voldoen aan EU-veiligheidsregels en worden ze bij normaal gebruik als veilig beschouwd.