Geen tijd om te lezen?
Dit zijn onze conclusies!

In een vraag aan minister Van Quickenborne (Open VLD) stelde Marijke Dillen (Vlaams Belang) dat 1 op 3 gedetineerden drugs gebruikt in de gevangenis.

Het cijfer is afkomstig van een studie van de UGent waarin 1.326 Vlaamse gedetineerden werden bevraagd. 462 hiervan gaven aan drugs te gebruiken in de gevangenis. Heroïne bleek de populairste drug.


Marijke Dillen van Vlaams Belang beweerde tijdens een vergadering van de Commissie voor Justitie op 27 april 2022 dat “35% van de gedetineerden drugs gebruikt” in de gevangenis. Ze deed dit tijdens een parlementaire vraag gericht aan minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) omtrent het proefproject ‘Drugbehandelingsprogramma’ in de gevangenis Gent. Ook een artikel in Het Nieuwsblad kopte deze bewering eerder in april.

Cijfer gebaseerd op bevraging bij gedetineerden in Vlaanderen

Dillen liet via mail aan factcheck.vlaanderen weten dat ze zich baseerde op een onderzoek van Louis Favril en Freya Vander Laenen aan de Universiteit Gent, gepubliceerd in 2018. Tussen oktober 2015 en mei 2016 bevraagden de onderzoekers 1.326 gedetineerden (1.203 mannen en 123 vrouwen) uit 15 Vlaamse gevangenissen. 462 hiervan gaven aan drugs te gebruiken in de gevangenis. Als reden gaven ze aan het te gebruiken om te ontspannen, hun problemen te vergeten of om verveling tegen te gaan. Heroïne bleek de populairste drug te zijn.

Volgens de studie kan opsluiting een keerpunt betekenen, maar kan het druggebruik ook in de hand werken. 14% van de gevangenen die vóór hun opsluiting geen drugs gebruikten, kwam er in de cel mee in contact en begon daar ook te gebruiken. Voor 48% van de bevraagde gedetineerden, die frequent drugs gebruikten vóór hun straf, stopte het druggebruik in de gevangenis.

"Niet zo moeilijk om aan drugs te geraken binnen de gevangenis"

Tom Decorte, professor criminologie en drugsexpert aan de Universiteit Gent, schrikt niet van dat cijfer. “Het is een gegeven dat er al decennialang veel drugshandel in gevangenissen gebeurt”, vertelt Decorte. “Een groot deel van de gedetineerden zit vast door drugsgerelateerde zaken, zoals drugsbezit, -handel of -productie. Gevangenen hebben veel vrije tijd. Zo moeilijk is aan drugs geraken binnen de gevangenis ook niet. Via bezoekers, advocaten of door het gewoon over de muur te gooien, komt drugs de gevangenis binnen”, legt Decorte uit. Hij heeft geen weet van recentere cijfers of onderzoeken omtrent druggebruik bij gedetineerden.

Proefproject om gevangenen te helpen afkicken in de gevangenis zelf

In zijn reactie op de vraag van Dillen zei minister Van Quickenborne dat hij de problematiek wil aanpakken met meer systematische controles en door gevangenen te helpen afkicken. In de Gentse gevangenis ‘De Nieuwewandeling’ wordt er een proefproject in samenwerking met 'Cellmade' opgestart: “Het gaat om een laagdrempelig drugprogramma, dat toegankelijk is voor elke gedetineerde die aan zijn of haar drugproblematiek wil werken”, stelde Van Quickenborne in zijn antwoord aan de commissie.

Professor Decorte sluit zich aan bij het voorstel van Van Quickenborne om dit probleem te bestrijden via hulpverlening en het op maat begeleiden van de gedetineerde. “Het is niet makkelijk om dat cijfer te verlagen. Gevangenissen zijn goed afgeschermd. Ze nog harder isoleren werkt contraproductief en zou het risico op conflicten of opstanden vergroten. Daarnaast zou het onmenselijk zijn om bijvoorbeeld geen bezoek meer toe te laten”, besluit Decorte.

Conclusie

Marijke Dillen baseerde zich op een onderzoek van de UGent uit 2018, waarin 1326 gedetineerden van Vlaamse gevangenissen werden bevraagd. Hieruit bleek dat 1 op 3 van de gedetineerden drugs gebruikt in de gevangenis.