Francesca Van Belleghem, federaal parlementslid voor Vlaams Belang, was onlangs te gast in de partijpodcast Stand van Zaken. Ze sprak er over het volgens haar falende asiel- en migratiebeleid in België en over de verbanden tussen migratie en criminaliteit.
Zo deed ze de uitspraak dat “de helft van de steekincidenten in Duitsland wordt gepleegd door mensen met een migratie-nationaliteit, terwijl ze maar 15% van de bevolking uitmaken.” In een mail aan Factcheck.Vlaanderen licht Van Belleghem toe dat ze zich daarvoor baseert op een interview van Karsten Loest met televisiezender Welt. Hij is een voormalig Berlijns politieagent en lid van de speciale eenheid. Tegenwoordig is hij voorzitter van een vereniging die zich inzet voor meer veiligheid in de stad.
In reactie aan Factcheck.Vlaanderen zegt Karsten Loest dat hij zich voor die cijfers baseerde op online nieuwsberichten en statistieken van verschillende Duitse deelstaten. Loest startte een petitie op om te ijveren voor strengere straffen bij messengeweld. Hij benadrukte dat zijn petitie geen onderscheid maakt naar herkomst van de daders, maar enkel een algemene verzwaring van straffen wil.
Geen cijfers voor elke deelstaat
Factcheck.Vlaanderen besloot zelf de proef op de som te nemen en de cijfers te controleren. In Duitsland worden namelijk elk jaar, zowel op federaal als op deelstaatniveau, criminaliteitsstatistieken of Polizeiliche Kriminalstatistik (PKS) gepubliceerd. Sinds 2020 wordt hierbij ook aandacht besteed aan het fenomeen van “mesaanvallen” waarbij het dan gaat over aanvallen en bedreigingen met messen.
Maar in de verschillende rapporten wordt er niet altijd apart aandacht besteed aan mesaanvallen en als dat wel gebeurt, maakt men ook niet altijd een onderscheid in de herkomst van de verdachten. Uiteindelijk vinden we zo voor 2024 in de helft van de deelstaten bruikbare statistieken die zowel mesaanvallen als de herkomst van de daders registreren. Deze lijsten we hieronder op.
Op basis van deze cijfers kunnen we concluderen dat in deze deelstaten 50,7% van de mesaanvallen gepleegd wordt door niet-Duitsers. De vraag is hoe representatief deze cijfers zijn. In deze acht deelstaten wonen ongeveer 44 miljoen mensen. Dit tegenover 83 miljoen in heel Duitsland. Het gemiddelde aandeel buitenlanders bedraagt er 15,3%, tegenover 14,8% in heel Duitsland. Bovendien zijn de deelstaten geografisch goed verspreid. Toch moeten de cijfers genuanceerd worden.
Verdachten zijn geen daders
Allereerst wordt er in de statistieken altijd gesproken over “Tatverdächtigen”, ofwel verdachten. Het gaat hier over mensen die er, na onderzoek door de politie, van worden verdacht strafbare feiten gepleegd te hebben. Aangezien ze nog niet veroordeeld zijn door een rechter kunnen we hier dan ook nog niet over daders spreken.
Niet-Duitse verdachten wonen niet noodzakelijk in Duitsland
Ten tweede bestaat er een belangrijk verschil tussen de definitie van niet-Duitsers in de criminaliteitsstatistieken en deze in de algemene bevolkingsstatistieken. In de criminaliteitsstatistieken is een niet-Duitser een persoon zonder de Duitse nationaliteit. In de bovenstaande bevolkingsstatistieken is een niet-Duitser een persoon zonder de Duitse nationaliteit die zich geregistreerd heeft bij de overheid. Iets wat verplicht is als men langer dan drie maanden in het land verblijft.
Veel niet-Duitsers in het land, bijvoorbeeld toeristen, illegalen of grensarbeiders, zijn dus niet geregistreerd in de bevolkingsstatistieken, maar zullen indien ze een misdrijf begaan wel als niet-Duitsers worden aangeduid. Dit is een belangrijke nuance, waar men zich in de criminaliteitsstatistieken ook van bewust is.
Op basis van de huidige statistieken is het dus moeilijk om precies te zeggen hoeveel van de mesaanvallen door niet-geregistreerde, niet-Duitsers werden gepleegd. In 2024 bezochten er zo bijvoorbeeld 38 miljoen buitenlandse toeristen het land. Niet-geregistreerde buitenlanders zullen zo hoogstwaarschijnlijk ook voor een deel van de mesaanvallen verantwoordelijk zijn.
Conclusie
De uitspraak dat 50% van de mesaanvallen door buitenlanders wordt gepleegd en dat zij maar 15% van de bevolking uitmaken kan kloppen maar geeft geen volledig beeld. Het cijfer houdt geen rekening met niet-geregistreerde buitenlanders zoals toeristen, waardoor het aandeel buitenlanders in de criminaliteit mogelijk minder disproportioneel is dan de cijfers doen lijken. Het is echter niet duidelijk hoe groot de impact van deze groep is op de criminaliteitscijfers.
✻
