De laatste tijd zien we weer vaker een bericht op Facebook gedeeld worden waarin uitgelegd staat hoe ‘vreemdelingen’ zouden frauderen met onderhoudsgeld. Het bericht stelt dat een Marokkaanse werkneemster van een bankbediende gehoord heeft dat ze iedere maand geld kan opsturen naar familie in het buitenland, daarna dit bedrag voor 80% in de belastingsaangifte kan indienen, om uiteindelijk tijdens een reisje naar de ouders dat geld opnieuw af te halen en terug mee naar België te brengen. Dit verhaal – “dat voor 200% zou kloppen” – zou bewijzen dat er via deze constructie gefraudeerd wordt.

Verschillende versies

Het bericht dat sinds februari opnieuw de ronde doet op Facebook, is niet nieuw. We vonden een hondertal vergelijkbare berichten terug op het platform. Vaak met exact dezelfde formuleringen, nu en dan met kleine aanpassingen. Zo is de intro soms anders, en ook bij de conclusie wordt er soms een eigen interpretatie toegevoegd. Maar de uitleg van het advies van de bankbediende is bijna altijd identiek. Op Facebook vonden we gekopieerde berichten die terug gaan tot de zomer van 2015. Via een zoekmachine vonden we een vergelijkbare post uit november 2012, en dit op een forum van politics.be. Opvallend: in dat bericht is er onderaan toegevoegd dat er ondertussen wel bedrijfsvoorheffing moet betaald worden op de som die afgetrokken wordt van de belastingen, iets wat bij de meeste berichten op Facebook niet vermeld staat. Maar bestaat deze aftrekpost, en kan er op die manier gefraudeerd worden?

Onderhoudsgeld betalen = lager belastbaar inkomen

Een eenvoudige zoekopdracht in Google brengt ons meteen tot een pagina van de FOD financiën waar uitleg staat over het inbrengen van onderhoudsgelden. Het uitgangspunt is dat als je onderhoudsgeld betaalt, je dit bedrag kan aftrekken van je netto belastbaar inkomen, omdat je als betaler van onderhoudsgeld na het betalen ervan minder inkomen overhoudt. Je kan dit bedrag voor 80% in de belastingaangifte inbrengen.

Voorwaarden

Maar er zijn wel een aantal voorwaarden aan verbonden:

1. Er moet een onderhoudsverplichting zijn op grond van het Burgerlijk of het Gerechtelijk Wetboek of van een gelijkaardige wettelijke verplichting in een buitenlandse wet. Denk aan alimentatie na een echtscheiding, of aan de wettelijke onderhoudsverplichting die ouders ten aanzien van hun minderjarige kinderen hebben. Of aan de onderhoudsplicht wanneer je ouders zich in een staat van behoeftigheid bevinden;
2. De persoon die het onderhoudsgeld krijgt, mag niet tot hetzelfde gezin behoren dan diegene die het betaalt (al bestaan hierop enkele uitzonderingen);
3. Het onderhoudsgeld moet op regelmatige basis betaald worden. Je mag dus niet nu en dan eens een bedrag storten waarna je het indient in je belastingen;
4. Je moet bewijzen voorleggen dat je het bedrag effectief aan een bepaalde persoon hebt uitbetaald.

Ook naar het buitenland

Als je aan bovenstaande voorwaarden voldoet, mag je dus naar iemand onderhoudsgeld opsturen en voor 80% aftrekken van je belastingen. En je mag dit onderhoudsgeld onder deze voorwaarden dus ook naar iemand in het buitenland sturen, zoals je ouders, ex-partner of kinderen. Dit is op zich niet onlogisch: als je alimentatie moet betalen aan je ex-partner en die verhuist bijvoorbeeld naar Nederland, is het maar normaal dat deze verplichting niet vervalt. En dit geldt dus ook wanneer jij in België woont en je je ouders, die behoeftig zijn en in het buitenland wonen, gedeeltelijk in hun onderhoud voorziet. Navraag bij de woordvoerder van de FOD financiën Francis Adyns leert ons dat er in principe geen maximumbedrag bestaat, maar dat het bedrag moet bepaald worden in functie van de staat van behoeftigheid van de begunstigde.

Het bericht dat via Facebook gedeeld wordt, klopt dus in die zin dat het onderhoudsgeld onder bepaalde voorwaarden effectief naar het buitenland kan gestort worden, en dat de betaler dit bedrag in België voor 80% van zijn of haar belastbaar inkomen kan aftrekken. Maar dit geldt dus niet alleen voor betalingen naar Marokko, er wordt op die manier ook onderhoudsgeld dat naar pakweg Nederland of Duitsland gestuurd wordt, afgetrokken.

Belangrijk detail: bedrijfsvoorheffing

De meeste berichten op Facebook vermelden daarnaast nog een belangrijk detail niet, namelijk dat er in de meeste gevallen een bedrijfsvoorheffing moet betaald worden. Wanneer het geld naar een begunstigde in België gaat, moet deze laatste op dit bedrag belastingen betalen. Maar wanneer de begunstigde in het buitenland woont, moet de betaler in de meeste gevallen bedrijfsvoorheffing betalen op 80% van het bedrag. Zo moet men bijvoorbeeld sinds 2010 ook bedrijfsvoorheffing betalen als men onderhoudsgeld naar Marokko stuurt. Concreet gaat het om 26,75% van die 80% op het onderhoudsgeld dat men aftrekt. Of je bij een betaling naar het buitenland al dan niet bedrijfsvoorheffing moet betalen, hangt af van wat de dubbelbelastingverdragen bepalen inzake de heffingsbevoegdheid.  België kan de voorheffing enkel heffen indien het ook de heffingsbevoegdheid bij verdrag toegewezen krijgt. Adyns geeft dan ook het advies mee om steeds het betrokken dubbelbelastingverdrag te raadplegen.

Fiscus controleert op fraude

En het mag duidelijk zijn: het is niet de bedoeling dat dit onderhoudsgeld achteraf opnieuw naar België gehaald wordt. Dat is weldegelijk een vorm van fraude waar boetes op staan. Adyns bevestigt dat de FOD financiën controles uitvoert op deze onderhoudsgelden, vooral dan wanneer het vermoeden bestaat dat de voorwaarden tot aftrek van de onderhoudsuitkering (zie hoger) niet vervuld werden. Zo wordt er regelmatig een bewijs van de staat van behoeftigheid van de begunstigde van het onderhoudsgeld gevraagd. En men controleert uiteraard ook of de verplichte bedrijfsvoorheffing effectief betaald werd. In juni 2019 kondigde de fiscus op haar website nog aangescherpte controles specifiek op het betalen van onderhoudsgeld naar het buitenland aan.

Conclusie

Als je onderhoudsgeld betaalt, kan je onder bepaalde voorwaarden 80% van dit bedrag aftrekken van de belastingen. Dit geldt ook wanneer dit onderhoudsgeld naar het buitenland gestuurd wordt, zoals naar Marokko, maar evengoed naar Nederland of de VS. De Facebookpost klopt wat dat betreft. Dat er in veel gevallen bedrijfsvoorheffing op dit bedrag betaald moet worden, wordt in de meeste Facebookberichten hierover die we tegenkwamen niet vermeld. Het opsturen van onderhoudsgeld naar het buitenland om het nadien terug naar België te brengen, is een duidelijk voorbeeld van fiscale fraude. De fiscus is op de hoogte van deze vorm van fraude en voert dan ook controles uit.