26 jun

Nee, de nieuwe NAVO-norm leidt niet automatisch tot een begrotingstekort van 60 miljard euro
factcheck

De Franstalige PS waarschuwt dat de nieuwe NAVO-norm, 5 procent van het bbp, het Belgische begrotingstekort in 2029 zou doen oplopen tot meer dan 60 miljard euro. Die berekening klopt in theorie, maar is gebaseerd op onzekere vooruitzichten en houdt geen rekening met mogelijke besparingen of beleidsaanpassingen. Bovendien is slechts 3,5 procent van het bbp bedoeld voor nieuwe militaire investeringen, niet de volle vijf.

25 jun

Wat houdt de nieuwe 5 procent richtlijn voor NAVO-landen in?
explainer

Hoewel de NAVO-top in Vilnius van 2023 de 2%-norm voor defensie-uitgaven nadrukkelijk bevestigde en verder aanscherpte, werd pas op de top in Den Haag in 2025 een wezenlijke verhoging van die doelstelling doorgevoerd. De invoering van de nieuwe 5%-richtlijn werd bekrachtigd. Maar landen kunnen allerhande uitgaven als ‘defensiegerelateerd’ bestempelen om zo via de 1,5%-regel te voldoen aan de 5%-norm.

25 jun

Waarom mengt de NAVO zich in Oekraïne?
explainer

Op sociale media klinkt de kritische vraag: "Waarom mengen we ons in de oorlog in Oekraïne, dat geen NAVO-lid is?" Onze explainer legt uit dat hoewel de NAVO als alliantie niet direct militair ingrijpt, de miljardensteun van lidstaten essentieel is. De oorlog in Oekraïne, een strategisch partnerland en buffer, wordt namelijk gezien als een bedreiging voor de Euro-Atlantische veiligheid.

24 jun

Ja, er is technologie in de ruimte die als wapen gebruikt kan worden
factcheck

Hoewel het internationaal ruimterecht het gebruik van militaire wapens in de ruimte verbiedt, maken juridische hiaten het mogelijk voor landen om toch offensieve systemen in te zetten. Op sociale media wordt gewaarschuwd voor nieuwe wapens die de ruimteoorlog zouden hertekenen, met enkele onheilspellende voorbeelden. Hoewel sommige systemen voorlopig sciencefiction lijken, bevinden zich toch al talloze objecten in een baan om de aarde die militair inzetbaar zijn of kunnen worden.

22 jun

NAVO voert geen ruimteoorlog, maar wapens in de ruimte zijn niet uitgesloten
factcheck

Online circuleren beweringen dat de oorlog zich van de aarde naar de ruimte verplaatst en dat de NAVO zich op een ruimteoorlog voorbereidt. Hoewel de NAVO de ruimte sinds 2019 als militair domein erkent, hanteert ze een defensieve benadering. Officieel zijn er geen wapens in de ruimte, al valt dat niet volledig uit te sluiten.

10 jun

Nee, Japan stopte niet met het vaccineren van kinderen onder de twee jaar
factcheck

Op sociale media wordt beweerd dat Japan in 1994 stopte met het vaccineren van jonge kinderen, wat zou hebben geleid tot een daling van de zuigelingensterfte. Dit klopt niet. Het vaccinatieprogramma werd nooit stopgezet, vanaf 1994 was vaccineren gewoon niet langer verplicht. De daling in sterftecijfers was al langer gaande en werd juist gestimuleerd door vaccinaties en verbeterde gezondheidszorg.

4 jun

Geen bewijs dat een uur floaten gelijk staat aan vijf uur slaap
factcheck

Een TikTok-video beweert dat een uur floaten gelijkstaat aan vijf uur slaap. Maar daar is geen bewijs voor. Hoewel floaten kan helpen om beter in slaap te vallen, toont wetenschappelijk onderzoek niet aan dat het gelijkwaardig is aan uren slaap.

27 mei

Ja, er zijn meer moskeeën in Duitsland dan kerken in Saudi-Arabië
factcheck

In een post op sociale media wordt het aantal moskeeën in Duitsland vergeleken met het aantal kerken in Saudi-Arabië. Hoewel de cijfers in de post correct zijn, valt er nuance te plaatsen bij de kaart die als illustratie wordt gedeeld.

27 mei

Het klimaat warmt op, dit oude krantenartikel bewijst niet het tegendeel
factcheck

Een bericht op sociale media suggereert een tegenstrijdigheid in de klimaatwetenschap door te verwijzen naar een artikel uit 1971 waarin een NASA-wetenschapper waarschuwde voor een mogelijke nieuwe ijstijd. Dit was een wiskundige hypothese waarop de wetenschapper enkele jaren later terug kwam. Rond 1970 stond de klimaatwetenschap nog in haar kinderschoenen en was het langetermijneffect van bepaalde stoffen nog onduidelijk. Door jaren onderzoek is er nu een duidelijke wetenschappelijke consensus over de impact van broeikasgassen.

23 mei

Geen bewijs dat zeventig procent van de gedetineerden na vrijlating opnieuw in gevangenis belandt
factcheck

Op Facebook stelt Vlaams minister van Onderwijs, Justitie en Werk Zuhal Demir het recidivistenprobleem in België aan de kaak. 70 procent van wie nu in de gevangenis zit, zou daar later opnieuw terechtkomen. Uit onderzoek blijkt dat 70 procent van de gedetineerden na hun straf opnieuw in contact kwam met het gerecht. Maar dat wil niet zeggen dat ze ook terug in de gevangenis belandden.

10 mei

Krantenartikel waarin minister Vandenbroucke zich zou uitspreken tegen coronavaccins is nep
factcheck

Op sociale media gaat een foto van een krantenartikel rond waarin staat dat Minister voor Volksgezondheid Frank Vandenbroucke zich niet zou hebben laten vaccineren tegen Covid19. Dat klopt niet: het artikel is nep. Vandebroucke heeft deze uitspraak niet gedaan.

8 mei

Nee, gemiddelde leeftijd voor eerste social media-account is niet acht jaar
factcheck

Volgens Oskar Seuntjens (Vooruit) maken jongeren gemiddeld op 8 jaar een eerste account aan op sociale media. Dat klopt niet. Rapporten over mediagebruik bij jongeren in Vlaanderen geven aan dat de gemiddelde leeftijd eerder rond 11 à 12 jaar ligt.

28 apr

Is skiën in de Alpen binnenkort een uitgestorven sport?
explainer

Af en toe verschijnen er berichten over nieuwe sneeuwrecords in Europa. Toch is dat lang niet altijd goed nieuws voor fervente wintersportliefhebbers. De algemene trend toont namelijk aan dat de klimaatverandering een enorme impact heeft op de witte bergtoppen. Deze explainer legt uit wat de gevolgen zijn en welke toekomstperspectieven skigebieden nog hebben.

16 apr

Ooit heeft extra CO2 geen impact meer, maar volgens de meeste wetenschappers zijn we daar nog ver vanaf
factcheck

Volgens professor Kees de Lange hebben we het punt bereikt waarop extra CO₂ eigenlijk niet meer bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Maar hij krijgt voor die stelling weinig steun bij klimaatwetenschappers die we contacteerden. Op zichzelf is het wel degelijk denkbaar dat er ooit een punt komt waarop extra CO₂ nog nauwelijks verschil maakt. Maar klimaatwetenschappers denken dat we dat punt pas bereiken als er 4000 parts per million CO₂ in de atmosfeer zitten, terwijl we vandaag rond de 500 ppm zitten.