12
feb
Wappert de IS-vlag opnieuw in Syrië?
Op Instagram circuleert een filmpje waarin ontvoerde vrouwen in Syrië, die tot etnische minderheden behoren, zouden verkocht worden op de markt omdat ze weigerden de islam aan te nemen. Dit zou gebeuren met goedkeuring van de nieuwe Syrische regering, die aan de macht kwam na de val van het regime van Bashar al-Assad in december 2024.
Het account kant zich hiermee tegen de nieuwe Syrische regering, die ze als een islamitische terreurorganisatie beschouwt, waarbij minderheden onderdrukt en vervolgd worden. De maker van het account uit zich als orthodoxe christen en noemt zichzelf “een missionaris die zich toelegt op geestelijke gezondheid en het onderwijzen van kerkgeschiedenis”. Daartoe beheert hij verschillende Instagramaccounts. In verschillende posts besteedt hij aandacht aan minderheden in Syrië, zoals de Alawieten en Druzen. Het filmpje wil het ‘lot’ van die religieuze en etnische minderheden in Syrië aanklagen door zogenaamd te tonen dat vrouwen zouden verhandeld worden onder het toeziend oog van HTS en deze praktijken bovendien door de islam zouden toegelaten worden.
Machtsovername in SyriëDe nieuwe regering wordt geleid door Ahmed Hussein al-Sharaa, de leider van de rebellengroep Hayat Tahrir al-Sham (HTS) die tijdens de burgeroorlog tegen het regime vocht. HTS stond oorspronkelijk bekend als het al-Nusra Front, een salafistische en jihadistische groepering gelieerd aan al-Qaeda. In 2016 brak al-Sharaa echter met al-Qaeda en een jaar later ontstond HTS uit een fusie van deze en andere kleinere rebellengroepen. Sindsdien klonk er een gematigder narratief waarbij HTS zich als een alternatief voor het regime Assad opwierp, en al-Sharaa – sinds de val van dit regime – benadrukt dat hij er voor alle Syriërs is en dat minderheden gelijke en volwaardige burgers zijn. Dit laatste wordt echter door sommigen op scepsis onthaald. Vaak gaat het om organisaties of personen met sympathie voor het vorige regime die niet geloven dat HTS gematigder is en de uitbouw van een sterk islamitisch Syrië vrezen. Dit is ook het geval bij deze posts. |
Opname toont kunstperformance uit 2023
Maar het filmpje wordt in het bericht uit zijn context gehaald. De originele beelden dateren van 2023, dus voor de machtsovername. Het toont geen authentieke slavenmarkt, maar wel een opname van een kunstvoorstelling. Het speelt zich bovendien niet af in Syrië, maar in de Iraakse stad Erbil. Een van de kunstenaars postte het originele filmpje in 2023 op TikTok.
De artistieke performance had als naam "The Unheard Screams Of The Ezidkhan Angels" en ging over het lot van vrouwen die door terreurgroep IS als slavinnen werden verkocht. Ook in 2023 heerste er al verwarring rond de beelden, waarbij sommigen dachten dat ze een echte slavenmarkt van IS toonden. Toen al onderzochten onder meer VRT en verschillende andere media zoals AFP beelden.
Uit deze factchecks blijkt dat er dus geen sprake was van een slavenmarkt onder de nieuwe Syrische regering: de video is reeds ouder en toont een kunstperformance, geen authentieke slavenmarkt, hoewel onder IS wel slavenmarkten werden wel georganiseerd. HTS is echter een andere groepering, die tijdens de burgeroorlog zelfs nog tegen IS gevochten heeft en ook de nieuwe Syrische regering heeft al aanvallen op IS uitgevoerd.
Filmpjes van vrouwen die stokslagen krijgen, komen uit Afghanistan
Het is niet het enige voorbeeld waarin oude beelden uit hun context gehaald worden om te linken aan zogenaamd vrouwenmishandeling door de nieuwe Syrische regering. Een andere post bevat een filmpje van vrouwen die stokslagen krijgen. Het gaat hier om twee verschillende opnames die aan elkaar zijn gemonteerd waarbij drie vrouwen met een stok en zweep worden geslagen.
Het bijschrift beweert dat de opnames uit Syrië afkomstig zijn, maar dat blijkt ook hier niet het geval. Een reverse image search van screenshots leert dat beide opnames uit Afghanistan komen en straffen tonen die worden uitgevoerd door de Taliban. De eerste opname duikt al op in december 2022, opnieuw voor HTS aan de macht kwam. Het zou straffen tonen in de Afghaanse provincie Tachar omdat vrouwen zonder een mannelijk familielid inkopen zouden zijn gaan doen. Verschillende Indiase media besteedden indertijd aandacht aan het filmpje.
De tweede opname werd reeds geanalyseerd door journalisten van France 24. Het dateert van april 2021 en is gefilmd nabij de Afghaanse stad Herat. Een vrouw wordt gestraft met 40 zweepslagen door de Taliban omdat ze met een jonge man zou getelefoneerd hebben. Dat het filmpje uit Afghanistan komt kan ook makkelijk met het blote oog worden gezien: de vrouw draagt een blauwe boerka, een kledingstuk dat typisch in Afghanistan wordt gedragen.
Conclusie
De filmpjes die op Instagram worden aangevoerd als bewijs van het lot van vrouwen door de nieuwe Syrische regering zijn niet waarheidsgetrouw. Het eerste filmpje toont een kunstperformance over de slavenmarkten van IS. Het andere is een montage van twee verschillende gebeurtenissen in Afghanistan. Beide filmpjes dateren van voor de machtsovername in Syrië.
✻
