In juni publiceerde de alternatieve blogsite Dissident.one een artikel waarin beweerd wordt dat Britse supermarkten begonnen zijn met het uitrollen van een nieuw digitaal paspoortensysteem van het Wereld Economisch Forum (WEF). Dat systeem zou burgers met ‘dissidente meningen’ de mogelijkheid ontzeggen om voedsel te kopen.

Dissident nam het artikel letterlijk over van de Amerikaanse website The People’s Voice, een kanaal dat erom bekend staat foutieve informatie te verspreiden. Beide artikels verwijzen naar een video die viraal ging op Twitter en waaruit zou blijken dat burgers zonder ‘digitaal WEF-paspoort’ op hun smartphone geen toegang meer krijgen tot de supermarkt.

ALDI Shop & Go: cashless en kassaloze supermarkt

De video op Twitter werd opgenomen in een ALDI Shop & Go supermarkt in Greenwich, Londen. De ALDI Shop & Go winkels zijn een nieuw project van supermarktketen ALDI waarbij klanten hun inkopen kunnen doen zonder te betalen aan een conventionele kassa. Momenteel bestaan er over heel de wereld nog maar twee ALDI Shop & Go filialen: één in Greenwich (England) en één in Utrecht (Nederland).

Het systeem van Shop & Go werkt via intelligente camera’s en sensoren die de bewegingen van klanten in de winkel detecteren en zo registreren welke items door een klant gekocht worden. Betalen kan op verschillende manieren: via een betaalzuil (met bankkaart), via Google of Apple Pay of via een QR-code in de ALDI Shop & Go app.

Toegang tot supermarkt door scannen van QR-code uit de app

De klant krijgt toegang tot de winkel door het scannen van een QR-code die te vinden is op de ALDI Shop & Go app. Anders dan wat in het artikel van Dissident en de video op Twitter beweerd wordt, werken deze supermarkten dus niet met een ‘digitaal paspoortensysteem’ dat klanten de toegang weigert wanneer ze op een zwarte lijst zouden staan.

Proefproject nog volop in ontwikkeling

Het project rond de ALDI Shop & Go supermarkten staat nog in de kinderschoenen. Sinds de opening van de eerste Shop & Go winkel in Utrecht, in 2022, werkt ALDI aan de verdere optimalisatie van dit nieuwe project. Ze luistert daarbij onder andere naar de reacties van klanten.

Op basis van die feedback pastte ALDI haar nieuwe systeem al enkele keren aan. Zo deed ze dit ook voor wat betreft de toegang tot de Shop & Go supermarkt. Het is sinds kort ook mogelijk om de winkel binnen te gaan zonder QR-code in de app. Vandaag de dag is het dus voor iedereen mogelijk om deze supermarkt binnen te gaan, met of zonder QR-code.

Geen gezichtsherkenningstechnologie, wel technologie die gezichtsleeftijd schat

Verder claimt het artikel van Dissident dat de ALDI Shop & Go supermarkten gebruik maken van ‘gezichtsherkenningstechnologie’ om te bepalen of een klant die alcohol wil kopen meerderjarig is. Maar ook die bewering moet genuanceerd worden.

Klanten die alcohol willen kopen, kunnen gebruiken maken van technologie die hun gezichtsleeftijd schat. De supermarkt doet daarvoor beroep op een systeem dat ontwikkeld werd door het bedrijf Yoti. Anders dan het artikel van Dissident laat uitschijnen, ‘herkent’ deze technologie geen gezichten maar schat het de leeftijd van een gezicht.

Daarenboven is de klant niet verplicht om van dit systeem gebruik te maken. Klanten die liever geen gebruik maken van deze technologie kunnen ervoor kiezen om hun leeftijd te laten controleren door een medewerker van de winkel. Dat staat te lezen in een officieel persbericht van ALDI.

Ontwikkeld via Europese GDPR-regels

Het systeem van ALDI Shop & Go is ontwikkeld via de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), ook wel bekend als de GDPR (General Data Protection Regulation). Dat staat neergeschreven in de privacyregeling van deze supermarkten. Dat betekent dat het systeem voldoet aan de strenge Europese voorwaarden op vlak van privacy en gegevensbescherming.

Gelinkt aan 'The Great Reset'-complottheorie

De bewering dat het WEF van plan is om een ‘digitale gevangenis’ te creëren – onder meer door het invoeren van digitale paspoorten – is gerelateerd aan The Great Reset-complottheorie. Deze samenzweringstheorie ontstond in 2020 met het verzonnen verhaal dat ‘de mondiale elite de coronacrisis gebruikt om een radicaal beleid uit te rollen, en zo onder meer verplichte vaccinatie en digitale paspoorten in te voeren’.

Er is echter geen enkel bewijs dat het proefproject rond de ALDI Shop & Go supermarkten deel zou uitmaken van een plan van het WEF om de toegang tot voedsel te controleren. Dat toonde een factcheck van Logically ook al aan.

Conclusie

ALDI Shop & Go is een proefproject van supermarkten die werken met slimme camera’s en QR-codes, maar niet met een digitaal paspoortensysteem. Het project werd ontwikkeld via de Europese GDPR-regelgeving en is nog volop in ontwikkeling. De bewering dat deze supermarkten deel uitmaken van een plan van het WEF om een digitale gevangenis in te voeren, is gelinkt aan The Great Reset-complottheorie en volledig ongefundeerd.