HLN publiceerde in februari een artikel met een videoboodschap waarin een Britse vrouw vertelt dat een beet van een huisspin haar bijna het leven kostte. De beet was zo opgezwollen en pijnlijk, dat de vrouw besloot om naar het ziekenhuis te gaan. Daar stuurden ze haar naar huis met het advies om wat te rusten. Tot een paar dagen later het ziekenhuis de vrouw zelf opbelde en ze zo snel mogelijk onder het mes moest om de beet leeg te zuigen. De dokters spraken van een bloedvergiftiging.

De beet zou volgens HLN van een “Steatoda” zijn geweest, ook wel valse weduwe genoemd. Een soort die volgens het artikel ook “in ons land algemeen voorkomt”. Hetzelfde artikel werd als eerste gepubliceerd door het Britse blad The Sun en verscheen onder andere ook in Het Nieuwsblad, De Telegraaf en Daily Mail.

Britse vrouw zag zelf geen spin

The Sun ontving de videoboodschap van Kennedy News, een Brits mediaplatform waar iedereen filmpjes met potentieel nieuws kan naar sturen. Kennedy News filtert deze nieuwsvideo’s en stuurt de relevantste door naar grotere nieuwsredacties. De nieuwssites baseren zich vooral op de informatie die de 20-jarige vrouw in deze videoboodschap geeft.

Kan je sterven na een beet van een huisspin? Volgens Koen Van Keer, spinnenkenner bij Natuurpunt en lid van de Belgische Arachnologische Vereniging, niet: “Eerst en vooral is er geen enkel bewijs dat het hier om een spinnenbeet gaat. Het is een gekend scenario dat mensen onterecht concluderen dat ze werden gebeten door een spin. Dat komt doordat de meeste mensen de echte schuldigen niet goed kennen: denk aan steekvliegen, wantsen, mijten, teken of wespen. Er zijn zoveel meer mogelijke daders dan spinnen”, stelt Van Keer.

Volgens Van Keer kloppen verschillende zaken in de videoboodschap en het artikel niet. “De dame in kwestie werd wakker met een bultje op de arm. Dus ze betrapte de zogenaamde spin niet bij het bijten en trof ze niet aan in haar bed, wat een sterke indicatie kan zijn voor een echte spinnenbeet. Het gaat dus om een veronderstelling.”

Huisartsen kunnen spinnenbeten niet identificeren

“Het is een misverstand dat huisartsen spinnenbeten kunnen identificeren”, gaat Van Keer verder. “De methode die nodig is om te achterhalen dat het om een spinnenbeet gaat, de geïnjecteerde stof identificeren, wordt nooit toegepast door huisartsen. Daardoor is de 'diagnose' van een spinnenbeet eigenlijk waardeloos”, aldus Van Keer.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de frequentie van spinnenbeten in het noordelijke halfrond laag ligt. Volgens studies zijn gevallen waar huisartsen spinnenbeten vaststellen meestal terug te brengen tot andere oorzaken.

Van Keer: “De symptomen van de meeste spinnenbeten zijn op zich niet herkenbaar als zijnde van een spin omdat ze dezelfde zijn als de symptomen bij andere stoffen. Sommige artsen baseren zich op de twee puntjes die veroorzaakt zouden zijn door de penetratie van de giftanden. Maar de tanden van spinnen zijn meestal te klein om markeringen na te laten. Bovendien staan ze te dicht bij elkaar om met het blote oog als aparte puntjes te kunnen vaststellen.”

Huissteatoda kan niet door menselijke huid bijten

Ook de stelling dat het om een beet van een Steatoda zou gaan klopt niet volgens Van Keer: “Steatoda is geen soort, maar een genus met in ons land zes gemelde soorten, waarvan drie algemenere soorten die in huizen worden aangetroffen.” De foto die HLN gebruikt toont geen valse weduwe, maar de Steatoda triangulosa (Huissteatoda).

“Deze soort kan echter niet de dader zijn geweest, want deze kan niet door de menselijke huid bijten. En haar gif kan niet zo’n effect bij een mens veroorzaken. Bovendien stelt men dat de spin ook wel valse weduwe wordt genoemd, maar dat klopt niet”, stelt Van Keer.

“Wat de dame in kwestie ons wil doen geloven, is dat ze een beet kreeg van Steatoda nobilis. Die wordt wél valse weduwe genoemd. Die soort kan onder bepaalde omstandigheden wel door de menselijke huid bijten. Haar gif kan ook merkbare effecten teweeg brengen als mensen hier allergisch op reageren. De valse weduwe komt in het Verenigd Koninkrijk voor en werd in ons land enkele keren gemeld bij de invoer van goederen”, besluit Van Keer.

Misinformatie over spinnen in de media

In de Britse pers verschijnen wel vaker wilde verhalen over valse weduwen. Een onderzoek uit 2022 onderstreept de vaak foutieve informatie als het gaat om bijtincidenten van spinnen bij mensen. Onderzoekers bestudeerden meer dan 5000 krantenartikels uit 81 landen, gepubliceerd tussen 2010 en 2020. 47% hiervan bevatte foute of misleidende informatie.

Conclusie

Er is geen indicatie dat het om een spinnenbeet gaat. Andere oorzaken voor de infectie zijn mogelijk. De spinnensoort die HLN toont, is niet dodelijk en kan niet door de menselijke huid bijten. De valse weduwe, de soort die de vrouw als dader aangeeft, kan dat wel. Haar beet is niet giftig, maar mensen kunnen er wel allergisch op reageren.