Veel partijen claimen aandacht te hebben voor dierenwelzijn. Maar wat zegt hun programma?
Op sociale media duikt een grafiek op, waaruit moet blijken dat alleen het partijprogramma van Groen de overheidsschuld zal laten dalen de komende jaren. In de post staat dat deze cijfers van het Planbureau komen. Factcheck.Vlaanderen dook in de ‘doorrekening’ 2019 van het Planbureau en zocht het uit.
De ‘doorrekening’ 2019 is een onderzoek van het Planbureau op basis van de verkiezingsprogramma’s van de 13 Belgische partijen die momenteel in de Kamer van Volksvertegenwoordigers zetelen. De partijen moesten hiervoor een lijst van 3 tot 5 prioriteiten voorleggen, met bijbehorende maatregelen. Hiermee ging het Planbureau aan de slag om de baten en kosten van de politieke programma’s te berekenen. De resultaten van deze analyse zijn publiek toegankelijk op de website dc2019.be
Op die website vinden we volgende tabel en grafiek terug onder de noemer ‘overheidsfinanciën’. Het Planbureau vertrok vanuit een referentiescenario dat geen enkel partijprogramma bevatte. Op basis hiervan berekenden ze de procentuele stijging of daling van de overheidsschuld ten opzichte van het bbp zoals verwezenlijkt zou worden door het programma van de partij.
Elke kolom in de tabel vertegenwoordigt 1 jaar in de komende legislatuur, dus van 2019 tot 2024. In 2024 zou de overheidsschuld groter worden voor elke partij, behalve voor Groen. Op basis van de voorstellen uit hun programma zou het overheidstekort dalen met 1,11%. Op de grafiek blijft Groen als enige onder de zwarte lijn van het referentiescenario. De resultaten lijken overeen te komen met die, zoals weergegeven op de grafiek op sociale media.
Jan Verschooten, adjunct-commissaris van het federaal planbureau, gaf aan Factcheck Vlaanderen uitleg over hun berekening. “De overheidsschuld wordt berekend als een percentage, een verhouding tussen de overheidsschuld in absolute cijfers en het bruto binnenlands product (bbp)”, zegt de adjunct-commissaris. “Wanneer het bbp sneller stijgt dan de overheidsschuld, dan daalt het percentage." In het andere geval stijgt de schuldgraad. Als een regering meer uitgeeft dan de stijging van het bbp toelaat, dan stijgt dus ook de schuldgraad.
Het partijprogramma van Groen stelt investeringen voor die volgens de berekening van het planbureau bevorderlijk zijn voor de economische groei en dus voor het bbp. Tegelijk stelt het planbureau dat de plannen van Groen, in vergelijking met deze van andere partijen, relatief weinig effect zullen hebben op de overheidsuitgaven.
Belangrijk om te onthouden is dat deze resultaten enkel gebaseerd zijn op de partijprogramma’s zoals die werden ingediend door de partijen. Het gaat hier dus om ‘ideale’ situaties, waarbij geen rekening werd gehouden met toeval, globale tendensen, coalities,...
De grafiek die op sociale media rondgaat, is een trouwe weergave van de cijfers en tendenzen die worden berekend door het federaal planbureau. Wij kunnen daarom zeggen dat deze grafiek wel degelijk gebaseerd is op echte cijfers. Het gaat hier wel om een voorspelling, waardoor het uiteindelijke resultaat nog altijd kan afwijken van de realiteit.